AB, Rusya’nın Gaz Tedarikindeki Durumuna Dikkat Çekiyor

Avrupa Birliği (AB), Rusya’nın en büyük doğal gaz tedarikçisi olma konumunu korurken, Ukrayna savaşı nedeniyle yaşanan yaptırımlar sonucunda pazar payını kaybetmeye başladı. Rusya, AB’ye doğal gaz sevkiyatını artırmak için 50 yıl boyunca boru hattı yatırımları yaparak pazar payını 2022’ye kadar yüzde 40’a çıkarmıştı.

Ancak, savaşın etkileriyle müşterilerini ABD ve Katar gibi sıvılaştırılmış doğal gaz tedarikçilerine kaybeden Rusya, 2021 yılında AB’ye yaklaşık 15 milyar metreküp doğal gaz sevk ederken, bu miktar 2017 yılında 201,7 milyar metreküp seviyesindeydi.

Gazprom’un AB’deki ana müşterileri Macaristan ve Slovakya kalırken, bu ülkeler doğal gaz sevkiyatının devamı için çaba harcamaktalar. Slovakya Başbakanı Robert Fico, Rusya Devlet Başkanı Vladimir Putin ile yapacağı görüşme öncesinde Moskova’ya ziyaret gerçekleştirdi.

Macaristan Dışişleri Bakanı Peter Szijjarto da Rus gazının ekonomik önemine vurgu yaparken, Ukrayna Devlet Başkanı Volodomir Zelenskiy’nin Rus gazı sevkiyatını durdurma kararlılığı, Putin’in ise Gazprom’un hayatta kalacağına olan inancı dikkat çekiyor.

AB’nin enerji denklemindeki rolünü kaybetmek istemeyen Ukrayna, Azerbaycan üzerinden gaz sevkiyatı için çaba harcarken, bu konuda henüz somut bir ilerleme sağlanamadı. Ayrıca, Ukrayna’nın AB ve Moldova’dan ithal ettiği doğal gazın büyük bir kısmının, tersine akış yöntemiyle Rusya’dan alınıp ülkeye geri sevk edildiği biliniyor.

Rusya’nın Doğal Gaz Sevkiyatı ve Alternatifler

Sovyetler Birliği döneminde inşa edilen Urengoy-Pomari-Ujgorod Boru Hattı, Sibirya’dan çıkarılan doğal gazı Ukrayna üzerinden Avrupa’ya taşıyor. Ancak, Ukrayna’nın Rus gazı sevkiyatını durdurma kararının ardından sevkiyatın sadece Suca noktasından devam ettiği biliniyor.

Ukrayna’nın bu hamlesi sonrasında, Rus gazı sevkiyatı 2023 sonuna kadar yaklaşık yüzde 28 azalarak 15 milyar metreküpe geriledi. Bu durum, Ukrayna’nın yılda 1 milyar dolarlık gelir elde etmesine ve Gazprom’un da yılda 3 milyar doların üzerinde gelir kaybetmesine neden olabilir.

Rusya’nın alternatif pazarlar arayışındaki en büyük hedefi ise Çin olarak belirlenirken, Türkiye üzerinden Avrupa’ya yapılan doğal gaz sevkiyatı da stratejik bir öneme sahip. TürkAkım projesi, Türkiye ve Avrupa’ya sağladığı doğal gaz arzıyla dikkat çekiyor ve Türkiye’nin enerji denklemindeki rolü giderek artıyor.

Türkiye’nin önemli doğal gaz hatlarından biri olan TANAP da Türkiye’ye ve Avrupa’ya doğal gaz ulaştırmaya devam ederken, Rus ve Türk yetkililer arasındaki istişareler doğrultusunda yeni projeler geliştirilmeye devam ediliyor. Türkiye’nin enerji politikalarında önemli bir yere sahip olan Türkmenistan ve Katar gazı da gelecekteki sevkiyat projeleri arasında yer alıyor.