O saatte uyuyanlar aman dikkat

Bilim insanları, aşırı gündüz uykularının zihinsel düşüşün nedeni olmaktan çok aslında bir Alzheimer semptomu olabileceğini belirtti. Yaşlıların gündüz uyku alışkanlıklarını izleyen bir araştırma, uzun süreli gündüz uykuları, Alzheimer hastalığının önemli habercilerinden biri olarak düşünülüyor.

Gündüz vakitlerinde yaşanan uyku süresinin, uyanıklık ve zihinsel görevler üzerindeki performans üzerindeki faydaları bilinse de yaşlı yetişkinlerde bu durumun daha farklı sonuçlarla ilişkili olabileceği tespit edildi.

Son çalışma, gündüz uyku sürelerindeki artışın, hafif bilişsel bozukluk veya Alzheimer geliştirme şansının daha yüksek olmasıyla bağlantılı olduğunu gösteriyor. Bilim insanları, uzun süreli gündüz uykusunun, zihinsel gerilemeye neden olmak yerine, aslında zihinsel gerilemenin bir uyarı işaret olabileceğini gösteriyor.

California San Francisco Üniversitesi’nde psikiyatri yardımcı doçent olan Dr. Yue Leng, hızlı yaşlanmanın bir işareti olabileceğini, fakat bu şekerlemeleri yapmadığınızda daha uykulu ve yorgun hissettiğinizi fark etmeye başlarsanız, bilişsel sağlığınızın azaldığının bir işareti olabileceği gösterdiğini söylüyor.

Bilim insanları, birkaç yıl boyunca ortalama yaşı 81 olan 1.000’den fazla insan üzerinde araştırma yapıldı. Katılımcılara, her yıl 14 güne kadar hareketliliği izlemek için saat benzeri bir cihaz takıldı. Sabah 9’dan akşam 7’ye kadar geçen süre boyunca yaşanan hareketsizlik, gündüz uykusu olarak değerlendirildi. Katılımcılar, her yıl bilişi değerlendirmek için testlere tabi tutuldu. Çalışmanın ilk dönemlerinde katılımcıların %76’sında bilişsel bozukluk görülmezken, %20’sinde hafif düzeyde bilişsel bozukluk ve %4’ünde Alzheimer hastalığı bulunuyordu.

Bilişsel bozukluk geliştirmeyen katılımcıların, günlük gündüz uykuları yılda ortalama 11 dakika arttı. Alzheimer ve Demans dergisinde yayınlanan bir araştırmaya göre, artış oranı, hafif bilişsel bozukluk tanısı konduktan sonra toplam 24 dakika olmak üzere iki katına çıkıyor. Alzheimer tanısı konulduktan sonra neredeyse üç katına çıkarak 68 dakikaya ulaştı.

Günde bir saatten fazla gündüz uykusu yaşayan katılımcıların Alzhimer’a yakalanma riski, günde bir saatten az uyuyanlara göre %40 daha fazlaydı.

Günde en az bir kez gündüz uykusu uyuyan katılımcıların, daha az gündüz uykusu uyuyan kişilere göre Alzheimer’a yakalanma riski, %40 daha yüksekti. Ölüm sonrası beyinleri karşılaştırılan diğer araştırmalar, Alzheimer hastalığı olanların uyanıklığı destekleyen daha az nörona sahip olduklarını gösterdi.

Demanslı kişilerde olağandışı uyku düzenleri, uykusuzluk ve kalitesiz gece uykusu bulgusu yaygın olarak görülüyor. Fakat son çalışmalar, gece uykusundaki düzensizliğin yanı sıra gündüz uykusu ile ilgili bağlantının da mevcut olduğunu gösteriyor. Araştırmacılar, gün içinde giderek artan uykulu hissetme sürecinin beyinde bunamanın öncülleri olan değişikliklerin başladığının erken bir işareti olabileceğini gösteriyor.

Leng, gündüz uykusunun bilişsel sorunlara yol açma olasılığını dışlamanın mümkün olmadığını, ancak “gündüz uykusu Alzheimer’a neden olabileceği açık bir biyolojik mekanizma olmadığını” söyledi.